ปริศนาคำศัพท์

วิชา พุทธประวัติ

วิชา ธรรมวิภาค

ปฏิทิน วันสำคัญ

ชื่อจังหวัด

คำศัพท์น่ารู้ในเกม

วิชา พุทธประวัติ

ช่วงประสูติ

คำศัพท์ความหมาย
แคว้นสักกะแคว้นที่พระพุทธเจ้าประสูติ
กบิลพัสดุ์เมืองของพระพุทธเจ้า
เทวทหะเมืองของพระมารดา
แคว้นโกลิยะแคว้นของเมืองเทวทหะ
อารยันเชื้อชาติของพระพุทธเจ้า
เนปาลสถานที่ประสูติในปัจจุบัน
ปชาบดีโคตมีน้องสาวของพระมารดา
ศากยวงศ์วงศ์ของพระพุทธเจ้า
โคตมะโคตรของพระพุทธเจ้า
ลุมพินีวันสวนสถานที่ประสูติ
กัณฐกะม้าที่เป็นสหชาติ ม้าของเจ้าชายสิทธัตถะ
สหชาติผู้ที่เกิดวันเดือนปีเดียวกัน มี 7 คน/อย่าง

คำศัพท์ความหมาย
สิทธัตถะชื่อของพระพุทธเจ้า
อสิตดาบส (กาฬเทวิลดาบส)ดาบสที่เข้าเยี่ยมพระกุมารที่เพิ่งประสูติและทำนายไว้ 2 ประการ 1.จักเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ 2.ถ้าออกผนวชจักได้เป็นพระพุทธเจ้า
สุทโธทนะพระบิดา
อานนท์เป็นสหชาติ เกิดวันเดียวกันกับพระพุทธเจ้า
โกณฑัญญะพราหมณ์หนุ่มผู้ทำนาย เจ้าชายสิทธัตถะจะออกผนวชอย่างแน่นอน
ราหุลพระโอรส
สิริมหามายาพระมารดา
ยโสธรา (พิมพา)พระชายา

ช่วงตรัสรู้

คำศัพท์ความหมาย
เทวทูต๔คนแก่ คนเจ็บ คนตาย นักบวช
บรรพชิตนักบวช
อโนมานทีชื่อแม่น้ำ สถานที่ปลงผมบรรพชา
ฉันนะอำมาตย์ที่ติดตามรับใช้
พิมพิสารกษัตริย์กรุงราชคฤห์
กรุงราชคฤห์เมืองหลวงแคว้นมคธ
แคว้นมคธแคว้นใหญ่ในชมพูทวีป
อาฬารดาบสอาจารย์สำนักดาบสในแคว้นมคธ ได้ฌานที่ 2-7 (ปฐมฌานได้เมื่อตอน 7 พรรษา)
อุทกดาบสอาจารย์สำนักดาบสในแคว้นมคธ ได้ฌานที่ 8
อุรุเวลาเสนานิคมสถานที่บำเพ็ญเพียร
ทุกรกิริยาการทรมานตน ที่ทำได้ยากยิ่ง
ปัญจวัคคีย์นักบวช 5 ตน ที่ติดตามรับใช้ใกล้ชิด
โกณฑัญญะพราหมณ์ที่ติดตามและสาวกรูปแรก
ธัมมจักกัปปวัตตนสูตรพระธรรมเทศนากัณฑ์แรก

คำศัพท์ความหมาย
สุชาดาธิดาผู้ถวายข้าวมธุปายาส
เนรัญชราแม่น้ำ ณ อุรุเวลาเสนานิคม
มธุปายาสข้าวที่พระองค์เสวยในวันตรัสรู้
จุตูปปาตญาณความรู้ในจุติและอุบัติของสัตว์โลกได้ เรียกว่า ทิพพจักขุญาณ หรือ ทิพยจักษุญาณ บ้าง
ปุพเพนิวาสานุสสติญาณความรู้เป็นเหตุให้ระลึกถึงขันธ์ที่เกิดในอดีตได้ คือ การระลึกชาติของตนได้
อาสวักขยญาณญาณหยั่งรู้ในการกำจัดอาสวะให้สิ้นไป
อริยสัจ๔ความจริงอันประเสริฐ ๔
ทุกข์ความทนได้ยาก
สมุทัยเหตุให้เกิดทุกข์
นิโรธความดับทุกข์ ดับกิเลส (นิพพาน)
พุทธคยาสถานที่ตรัสรู้ในปัจจุบัน ประเทศอินเดีย
มรรคหนทางดับทุกข์ (มรรค๘)
โสดาบันการบรรลุธรรมในชั้นที่ 1 ตัดสังโยชน์ได้ 3 ประการ สักกายะทิฏฐิ, วิจิกิจฉา, สีลัพพัตตปรามาส
อรหันต์การบรรลุธรรมในชั้นสุดท้าย ความเป็นผู้หมดกิเลสอย่างสิ้นเชิง

ปรินิพพาน

คำศัพท์ความหมาย
อุรุเวลกัสสปะหัวหน้าชฏิล 3 พี่น้อง
อนัตตลักขณสูตรพระธรรมเทศนาว่าด้วยเรื่องไตรลักษณ์
อาทิตตปริยายสูตรพระธรรมเทศนาว่าด้วยเรื่องความร้อนคือกิเลส
โอวาทปาฏิโมกข์หลักการพระศาสนาที่ทรงแสดงในวันมาฆบูชา
สารีบุตรอัครสาวกเบื้องขวา เลิศทางมีปัญญามาก
โมคคัลลานะอัครสาวกเบื้องซ้าย เลิศทางมีฤทธิ์มาก
ฝนโบกขรพรรษาฝนมหัศจรรย์ที่ตกในกรุงกบิลพัสดุ์
ยมกปาฏิหาริย์ปาฏิหาริย์ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงกำราบเดียรถีย์
อนุปุพพิกถาธรรมเทศนาที่แสดงไปตามลำดับ
วัดเวฬุวันวัดแห่งแรกในพุทธศาสนา
วัดเชตวันวัดที่อนาถบิณฑิกเศรษฐีสร้างถวาย

คำศัพท์ความหมาย
ดาวดึงส์สวรรค์ที่พระพุทธเจ้าเสด็จไปโปรดพุทธมารดา
พุทธมารดาพระนางสิริมหามายา หลังไปเกิดเป็นเทพบุตรในชั้นดุสิต
เทโวโรหณะวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
เวสาลีนครที่พระพุทธเจ้าจำพรรษาสุดท้าย
กุสินาราเมืองที่พระพุทธเจ้าปรินิพพาน ปัจจุบันอยู่ประเทศอินเดีย
สาลวโนทยานสวนที่เป็นสถานที่ปรินิพพาน
ปัจฉิมโอวาทโอวาทครั้งสุดท้าย
ปรินิพพานการตายของพระพุทธเจ้า
สังเวชนียสถานสถานที่สำหรับระลึกถึงพระพุทธเจ้า ๔ แห่ง ได้แก่ สถานที่ประสูติ ตรัสรู้ แสดงธรรม และปรินิพพาน
อนาถบิณฑิกเศรษฐีมหาอุบาสกที่สร้างวัดเชตวัน
วิสาขามหาอุบาสิกามหาอุบาสิกาผู้เลิศด้านการให้ทาน

วิชา ธรรมวิภาค จากหนังสือนวโกวาท

ธรรมวิภาค หมวด ๒

คำศัพท์ความหมาย
สติความระลึกได้
สัมปะชัญญะความรู้ตัว
หิริความละอายแก่ใจ
โอตตัปปะความเกรงกลัวต่อบาป
ปุพพการีบุคคลที่ทำอุปการะก่อน
กตัญญูกตเวทีผู้รู้คุณและทำตอบแทน

ธรรมวิภาค หมวด ๓

คำศัพท์ความหมาย
อนิจจังความไม่เที่ยง
ทุกขังความทุกข์ (ทนสภาพเดิมไม่ได้ต้องเปลี่ยนแปลง)
อนัตตาความไม่มีตัวตน
ทานการให้ ลดความตระหนี่
ศีลรักษากาย วาใจ ให้เรียบร้อย
ภาวนาทำสมาธิให้เจริญมากขึ้น

ธรรมวิภาค หมวด ๔

คำศัพท์ความหมาย
ฉันทะมีความชอบในสิ่งที่จะทำ
วิริยะมีความพากเพียรในสิ่งที่จะทำ
จิตตะเอาใจใส่ สม่ำเสมอ
วิมังสาตรวจสอบข้อผิดพลาด
โยนิโสมนสิการตริตรองให้รู้จักสิ่งที่ดีหรือชั่วโดยอุบายที่ชอบ
อัตตสัมมาปณิธิตั้งตนไว้ชอบ
ภาวนาปธานเพียรสร้างความดีให้เกิดขึ้น มีขึ้น
ฉันทาคติลำเอียงเพราะรัก
โทสาคติลำเอียงเพราะโกรธ
นิโรธความดับทุกข์ (นิพพาน)
มรรคหนทางดับทุกข์ (มรรค ๘)
วจีสุจริตประพฤติชอบทางวาจา

ธรรมวิภาค หมวด ๕

คำศัพท์ความหมาย
รูปธาตุ ดิน น้ำ ลม ไฟ
เวทนาอารมณ์ ความรู้สึก
สัญญาความจำได้หมายรู้
สังขารอารมณ์ที่เกิดกับใจ ปรุงแต่งจิต
วิญญาณความรู้อารมณ์
เมตตาปรารถนาให้ผู้อื่นมีความสุข
กรุณาปรารถนาให้ผู้อื่นพ้นจากทุกข์ ลำบาก
พยาบาทคิดปองร้ายผู้อื่น
ถีนมิทธะความที่จิตหดหู่
วิจิกิจฉาลังเล สงสัย

ธรรมวิภาค หมวด ๖ และ ๗

คำศัพท์ความหมาย
วิญญาณธาตุธาตุคือวิญญาณ
ธัมมัญญุตาความเป็นผู้รู้จักเหตุ เช่นรู้จักว่า สิ่งนี้เป็นเหตุแห่งสุข สิ่งนี้เป็นเหตุแห่งทุกข์.
อัตถัญญุตาความเป็นผู้รู้จักผล เช่นรู้จักว่า สุขเป็นผลแห่งเหตุอันนี้ ทุกข์เป็นผลแห่งเหตุอันนี้.
มัตตัญญุตาความเป็นผู้รู้ประมาณ ในการแสวงหาเครื่องเลี้ยงชีวิตแต่โดยทางที่ชอบ และรู้จักประมาณในการบริโภคแต่พอควร.
กาลัญญุตาความเป็นผู้รู้จักกาลเวลาอันสมควรในอันประกอบกิจนั้น ๆ.
ธัมมวิจยะ ความสอดส่องธรรม.
ปัสสัทธิความสงบใจและอารมณ์.
สมาธิความตั้งใจมั่น.
พาหุสัจจะความเป็นคนเคยได้ยินได้ฟังมามาก คือจำทรงธรรมและรู้ศิลปวิทยามาก.

ธรรมวิภาค หมวด ๘

คำศัพท์ความหมาย
สัมมาทิฏฐิ ปัญญาอันเห็นชอบ คือเห็นอริยสัจ ๔.
สัมมาสังกัปปะ ดำริชอบ คือ ดำริจะออกจากกาม ๑ ดำริในอันไม่พยาบาท ๑ ดำริในอันไม่เบียดเบียน ๑.
สัมมาวาจา เจรจาชอบ คือเว้นจากวจีทุจริต ๔.
สัมมากัมมันตะ ทำการงานชอบ คือเว้นจากกายทุจริต ๓.
สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีวิตชอบ คือเว้นจากความเลี้ยงชีวิตโดยทางที่ผิด.
สัมมาวายามะ เพียรชอบ คือเพียรในที่ ๔ สถาน.
สัมมาสติ ระลึกชอบ คือระลึกในสติปัฏฐานทั้ง ๔.
สัมมาสมาธิ ตั้งใจไว้ชอบ คือเจริญฌานทั้ง ๔.

ธรรมวิภาค หมวด ๑๐

คำศัพท์ความหมาย
ปาณาติบาตทำชีวิตสัตว์ให้ตกล่วง คือฆ่าสัตว์.
อทินนาทานถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ ด้วยอาการแห่งขโมย.
กาเมสุมิจฉาจารประพฤติผิดในกาม.
สัมผัปปลาปะ พูดเพ้อเจ้อ.
มิจฉาทิฏฐิเห็นผิดจากคลองธรรม.
อปจายนมัยบุญสำเร็จด้วยการประพฤติถ่อมตนแก่ผู้ใหญ่.
ปัตติทานมัยบุญสำเร็จด้วยการให้ส่วนบุญ.
ธัมมัสสวนมัยบุญสำเร็จด้วยการฟังธรรม.
ทิฏฐุชุกัมม์ การทำความเห็นให้ตรง.
สันโดษ ยินดีด้วยผ้านุ่ง ผ้าห่ม อาหาร ที่นอน ที่นั่ง และยา ตามมีตามได้.

ธรรมวิภาค หมวด ๑๐

คำศัพท์ความหมาย
วิมุตติกถาถ้อยคำที่ชักนำให้ทำใจให้พ้นจากกิเลส.
ปวิเวกกถาถ้อยคำที่ชักนำให้สงัดกายสงัดใจ.
ปัญญากถาถ้อยคำที่ชักนำให้เกิดปัญญา.
พุทธานุสสติระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้า.
ธัมมานุสสติระลึกถึงคุณของพระธรรม.
มรณัสสติระลึกถึงความตายที่จะมาถึงตน.
อานาปานสติตั้งสติกำหนดลมหายใจเข้าออก.
กัลยาณมิตตตาความเป็นผู้มีเพื่อนดีงาม.
โสวจัสสตาความเป็นผู้ว่าง่ายสอนง่าย.