ธรรมศึกษา โท อุดม พ.ศ. ๒๕๖๖

ธรรมศึกษา ชั้นโท

ปัญหา วิชาเรียงความแก้กระทู้ธรรม

ระดับอุดมศึกษาและประชาชนทั่วไป

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๖๖

อาทิ สีลํ ปติฏฺฐา จ    กลฺยาณานญฺจ มาตุกํ

ปมุขํ สพฺพธมฺมานํ   ตสฺมา สีลํ วิโสธเย.

ศีลเป็นที่พึ่งเบื้องต้น
เป็นมารดาของกัลยาณธรรมทั้งหลาย
เป็นประมุขของธรรมทั้งปวง
เพราะฉะนั้น ควรชำระศีลให้บริสุทธิ์.

คัมภีร์ที่มา : ขุททกนิกาย เถรคาถา

แต่งอธิบายให้สมเหตุสมผล โดยใช้สุภาษิตที่สนามหลวงแผนกธรรมกำหนดมาให้ จำนวน ๕ สุภาษิตข้างล่างนี้ มาประกอบอ้างอิงเพียง ๒ สุภาษิต และสุภาษิตที่อ้างมานั้น ควรอธิบายเชื่อมความให้สมกับเรื่องในกระทู้ตั้ง

ในชั้นนี้ กำหนดให้เขียนลงในกระดาษใบตอบตั้งแต่ ๓ หน้า (เว้นบรรทัด) ขึ้นไป

——————-

ให้เวลา ๓ ชั่วโมง

โลโภ โทโส จ โมโห จ    ปุริสํ ปาปเจตสํ
หีสนฺติ อตฺตสมฺภูตา    ตจสารํว สมฺผลํ.

โลภะ โทสะ โมหะ เกิดจากตัวเอง
ย่อมเบียดเบียนผู้มีใจชั่ว   ดุจขุยไผ่ฆ่าต้นไผ่ฉะนั้น.

คัมภีร์ที่มา : ขุททกนิกาย อิติวุตตกะ

อนวฏฺฐิตจิตฺตสฺส   สทฺธมฺมํ อวิชานโต
ปริปฺลวปสาทสฺส     ปญฺญา น ปริปูรติ.

เมื่อมีจิตไม่มั่นคง ไม่รู้พระสัทธรรม มีความเลื่อมใส
เลื่อนลอย ปัญญาย่อมไม่บริบูรณ์.

คัมภีร์ที่มา : ขุททกนิกาย ธรรมบท

ผนฺทนํ จปลํ จิตฺตํ ทุรกฺขํ ทุนฺนิวารยํ
อุชุํ กโรติ เมธาวี อุสุกาโรว เตชนํ.

คนมีปัญญาทำจิตที่ดิ้นรน กวัดแกว่ง รักษายาก ห้ามยาก
ให้ตรงได้ เหมือนช่างศร ทำลูกศรให้ตรงได้ ฉะนั้น

เสโล ยถา เอกฆโน    วาเตน น สมีรติ
เอวํ นินฺทาปสํสาสุ   น สมิญฺชนฺติ ปณฺฑิตา.

ภูเขาหินแท่งทึบ ไม่สั่นสะเทือนเพราะลมฉันใด
บัณฑิตย่อมไม่หวั่นไหว ในนินทาและสรรเสริญฉันนั้น.

คัมภีร์ที่มา : ขุททกนิกาย ธรรมบท

สีลวา หิ พหู มิตฺเต    สญฺญเมนาธิคจฺฉติ
ทุสฺสีโล ปน มิตฺเตหิ    ธํสเต ปาปมาจรํ.

ผูู้มีศีล ย่อมได้มิตรมาก ด้วยความสำรวม
ส่วนผูู้ไม่มีศีล ประพฤติชั่ว ย่อมแตกจากมิตร.

คัมภีร์ที่มา : ขุททกนิกาย เถรคาถา


ธรรมศึกษา ชั้นโท

ปัญหาและเฉลย วิชา ธรรม

ระดับอุดมศึกษาและประชาชนทั่วไป

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๖๖

๑. การเวียนว่ายตายเกิดของสัตว์ทั้งหลาย เรียกว่าอะไร ?
 ก. ภูมิ
 ข. สังสารวัฏ
 
ค. คติ
 ง. ภพ
 
 ๒. พระพุทธพจน์ว่า “จิตฺเต สงฺกิลิฏฺเฐ ทุคฺคติ ปาฏิกงฺขา” ยืนยันเรื่องใด ?
 ก. ตายแล้วเกิด
 
ข. ตายแล้วสูญ
 ค. ตายแล้วที่น
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๓. คำตอบในข้อใด ไม่จัดเป็นทุคติ ?
 ก. นิรยะ
 ข. ดิรัจฉานโยนิ
 ค. มนุษยโลก
 
ง. ปิตดิวิสยะ
 
 ๔. เทวทูต หมายถึงใคร ?
 ก. คนแก่
 ข. คนเจ็บ
 ค. คนตาย
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๕. เทวทูต เป็นสัญญาณเตือนภัยมนุษย์ไม่ให้ประมาทในเรื่องอะไร ?
 ก. การใช้ชีวิต
 
ข. การศึกษา
 ค. การอาชีพ
 ง. การครองเรือน
 
 ๖. คนที่ไม่เชื่อเรื่องนรกสวรรค์ เสี่ยงที่จะเป็นบุคคลประเภทใด ?
 ก. ไม่กตัญญููกตเวที
 ข. ไม่มีหิริ
 ค. ไม่มีโอตตัปปะ
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 
๗. ผูู้ที่เกิดในทุคติประเภทใด จึงจะได้รับส่วนบุญที่ญาติอุทิศให้ ?
 ก. นรก
 ข. กำเนิดดิรัจฉาน
 ค. ภูมิแห่งเปรต
 
ง. อสุรกาย
 
 
๘. ภูมิเป็นที่ไปเกิดของผูู้ประกอบกุศลกรรม โดยรวมเรียกว่าอะไร ?
 ก. พรหมโลก
 ข. สุคติ
 
ค. มนุษยโลก
 ง. เทวโลก
 
 ๙. ท้าวสักกเทวราช สถิตในสวรรค์ชั้นใด ?
 
ก. ดุสิต
 ข. ดาวดึงส์
 
ค. ยามา
 ง. จาตุมหาราชิกา
 
 ๑๐. อะไรทำให้รู้ว่าดวงดาวต่างๆ หมุนรอบตัวเองใช้เวลาไม่เท่ากัน ?
 ก. ไสยศาสตร์
 ข. ภูมิศาสตร์
 ค. โหราศาสตร์
 ง. วิทยาศาสตร์
 
 ๑๑. หนึ่งวันหนึ่งคืนในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เท่ากับกี่ปีในโลกมนุษย์ ?
 ก. ๑๐๐
 
ข. ๒๐๐
 ค. ๓๐๐
 ง. ๕๐๐
 
 ๑๒.  ผูู้ที่บรรลุฌาน สิ้นชีวิตแล้วไปเกิดในที่ใด ?
 ก. มนุษยโลก
 ข. เทวโลก
 ค. พรหมโลก
 
ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๑๓. กรรมทันตาเห็น มีความหมายตรงกับข้อใด ?
 ก. ทิฏฐธรรมเวทนียกรรม
 
ข. อโหสิกรรม
 ค. ครุกรรม
 ง. อาสันนกรรม
 
 ๑๔. กรรมชนิดใด ให้ผู้ลสำเร็จแล้ว ?
 ก. อโหสิกรรม
 
ข. ชนกกรรม
 ค. พหุลกรรม
 ง. อาสันนกรรม

 ๑๕. อุปฆาตกกรรม ทำหน้าที่อะไร ?
 ก. แต่งให้เกิด
 ข. สนับสนุน
 ค. บีบคั้น
 ง. ตัดรอน
 
 ๑๖. คนร้ายถูกวิสามัญฆาตกรรม จัดเป็นกรรมอะไร ?
 ก. ทิฏฐธรรมเวทนียกรรม
 
ข. อโหสิกรรม
 ค. ครุกรรม
 ง. อาสันนกรรม
 
 ๑๗. สมถกรรมฐาน มี ๔๐ ประการ ที่เป็นหัวใจสำคัญจริง ๆ มีเท่าไหร่ ?
 ก. มี ๒
 ข. มี ๓
 ค. มี ๔
 ง. มี ๕
 
 ๑๘. การเจริญสมถกรรมฐาน เป็นอุบายทำอะไรให้สงบ ?
 ก. กาย
 ข. วาจา
 ค. ใจ
 
ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๑๙. การพิจารณาร่างกายให้เห็นว่าไม่สวยไม่งาม เป็นการเจริญกรรมฐานใด ?
 ก. กายคตาสติ
 
ข. เมตตา
 ค. พุทธานุสสติ
 ง. กสิณ

 ๒๐. บริกรรมว่า ขอสัตว์ทั้งหลายทั้งปวงจงเป็นผูู้ไม่มีเวร เป็นกรรมฐานใด ?
 ก. กายคตาสติ
 ข. เมตตา
 
ค. พุทธานุสสติ
 ง. กสิณ
 

 ๒๑. การบริกรรมบทว่า พุทฺโธ เป็นการเจริญกรรมฐานใด ?
 ก. กายคตาสติ
 ข. เมตตา
 ค. พุทธานุสสติ
 
ง. กสิณ
 
 ๒๒. สีใด ไม่จัดเป็นกสิณ ?
 ก. สีเหลือง
 ข. สีแดง
 ค. สีขาว
 ง. สีดำ
 

 ๒๓. จตุธาตุววัตถาน เป็นการพิจารณาร่างกายโดยอาการอย่างไร ?
 ก. ไม่สวยงาม
 ข. เป็นเพียงธาตุ ๔
 
ค. เป็นสิ่งน่ากลัว
 ง. เป็นสิ่งปฏิกูล
 
 ๒๔. จะแก้ความฟุ้งซ่าน ควรเจริญกรรมฐานใด ?
 
ก. กายคตาสติ
 ข. เมตตา
 
ค. พุทธานุสสติ
 ง. กสิณ
 
 
๒๕. การเจริญเมตตา แก้นิวรณ์ใด ?
 ก. กามฉัันทะ
 ข. พยาบาท
 ค. ถีนมิทธะ
 ง. อุทธััจจกุกกุจจะ

๒๖. การพิจารณาความตายบ่อย ๆ เป็นอุบายบรรเทาความประมาทในอะไร ?
 ก. วัย
 ข. ความไม่มีโรค
 ค. ชีวิต
 
ง. ความเศร้าโศก
 
 ๒๗. กำหนดพิจารณาอะไร จัดเป็นจิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน ?
 ก. สุข
 ข. ทุกข์
 ค. กุศล
 ง. จิต
 

 ๒๘. การเจริญสติปัฏฐาน เหมาะกับคนวัยใด ?
 ก. วัยรู้เดียงสา
 ข. วัยกลางคน
 ค. วัยชรา
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 
๒๙. พิจารณาอะไรเป็นอารมณ์ จัดเป็นอสุภกัมมัฏฐาน ?
 ก. ผิวหนัง
 ข. ร่างกาย
 ค. ซากศพ
 
ง. อาหารบูด
 
 ๓๐. การพิจารณาถึงศีลของตนที่บริสุทธิ์ไม่ด่างพร้อย จัดเป็นอนุสสติใด ?
 ก. ธััมมานุสสติ
 ข. สีลานุสสติ
 
ค. จาคานุสสติ
 ง. มรณัสสติ
 
 
๓๑. การน้อมจิตระลึกถึงทานที่ตนได้บริจาคแล้ว จัดเป็นอนุสสติใด ?
 ก. สีลานุสสติ
 ข. จาคานุสสติ
 
ค. เทวตานุสสติ
 ง. อุปสมานุสสติ
 
 
๓๒. การระลึกถึงคุณธรรมที่ทำบุคคลให้เป็นเทวดา จัดเป็นอนุสสติใด ?
 ก. สีลานุสสติ
 ข. จาคานุสสติ
 ค. เทวตานุสสติ
 
ง. อุปสมานุสสติ
 
 ๓๓. การเจริญเมตตาพรหมวิหาร ท่านสอนให้เริ่มที่ใครก่อน ?
 ก. ตนเอง
 
ข. พ่อแม่
 ค. ครูอาจารย์
 ง. สรรพสัตว์
 
 ๓๔. การพิจารณาอาหารโดยอาการใด ไม่เป็นอาหารปฏิกูลสัญญา ?
 ก. การแสวงหา
 ข. การปรุงรส
 
ค. การขับถ่าย
 ง. การบริโภค
 
 ๓๕. ข้อใด ไม่จัดเป็นปฐวีธาตุ ?
 ก. น้ำตา
 
ข. กระดูก
 
ค. ฟัน
 ง. หนัง
 
 
๓๖. คนติดสวยติดงาม จัดเป็นคนจริตใด ?
 ก. ราคจริต
 
ข. โทสจริต
 ค. โมหจริต
 ง. สัทธาจริต
 
 ๓๗. คนติดสวยติดงาม ควรเจริญกรรมฐานใด ?
 ก. อสุภะ
 
ข. กสิณ
 ค. พรหมวิหาร
 ง. ภูตกสิณ
 
 ๓๘. คนนิสัยฉุนเฉียวโกรธัง่าย จัดเป็นคนจริตใด ?
 ก. ราคจริต
 ข. โทสจริต
 
ค. โมหจริต
 ง. สัทธาจริต
 
 ๓๙. คนนิสัยฉุนเฉียวโกรธง่าย ควรเจริญกรรมฐานใด ?
 
ก. อสุภะ
 ข. กายคตาสติ
 ค. พรหมวิหาร
 
ง. ภูตกสิณ
  
 ๔๐. คนเชื่อง่ายมักคล้อยตามคนอื่น จัดเป็นคนจริตใด ?
 
ก. ราคจริต
 ข. โทสจริต
 
ค. โมหจริต
 ง. สัทธาจริต
 
 
๔๑. คนเชื่อง่ายมักคล้อยตามคนอื่น ควรเจริญกรรมฐานใด ?
 ก. อสุภะ
 ข. อานาปานสติ
 
ค. กายคตาสติ
 ง. พรหมวิหาร
 
 
๔๒. ตรัสรู้ชอบด้วยพระองค์เอง เป็นความหมายของพุทธัคุณบทใด ?
 ก. อรหํ
 ข. สมฺมาสมฺพุทฺโธ
 
ค. วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน
 ง. สุคโต
 
 
๔๓. พระพุทธคุณบทใด ยืนยันว่าพระพุทธเจ้าทรงเป็นพระบรมครู ?
 ก. อรหํ
 ข. สุคโต
 ค. สตฺถา เทวมนุสฺสานํ
 
ง. ภควา
 
 ๔๔. ความรู้คู่คุณธรรม เป็นความหมายของพุทธคุณบทใด ?
 ก. อรหํ
 ข. สมฺมาสมฺพุทฺโธ
 ค. วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน  
 
ง. สุคโต
 
 ๔๕. ผูู้เจริญวิปัสสนา ต้องมีอะไรเป็นพื้นฐาน ?
 ก. เบญจศีล
 ข. เบญจธรรม
 ค. หิริโอตตัปปะ
 ง. ศีลและสมาธิ
 

 ๔๖. วิปัสสนูปกิเลสที่ทำให้สำคัญตนว่าบรรลุมรรคผู้ล คือข้อใด ?
 ก. ญาณ
 ข. ปีติ
 ค. สุข
 ง. ถูกทุกข้อ
 

 ๔๗. ข้อใดไม่มีในกรรมกิเลส ๔ ?
 ก. ปาณาติบาต
 ข. อทินนาทาน
 ค. มุสาวาท
 ง. สุราเมรัย
 

 ๔๘. ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จัดเข้าในทิฏฐธััมมิกัตถประโยชน์ข้อใด ?
 ก. อุฏฐานสัมปทา
 ข. อารักขสัมปทา
 ค. สมชีวิตา
 
ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๔๙. โครงการจิตอาสา จัดเข้าในสังคหวัตถุข้อใด ?
 ก. ทาน
 ข. ปิยวาจา
 ค. อัตถจริยา
 
ง. สมานัตตตา
 
 ๕๐. วางตนเหมาะสม ตรงกับสังคหวัตถุข้อใด ?
 ก. ทาน
 ข. ปิยวาจา
 ค. อัตถจริยา
 ง. สมานัตตตา

ให้เวลา ๕๐ นาที


ธรรมศึกษา ชั้นโท

ปัญหาและเฉลย วิชา พุทธประวัติ

ระดับอุดมศึกษาและประชาชนทั่วไป

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๖๖

๑. ระหว่างทางเสด็จไปป่าอิสิปตนมฤคทายวัน พระพุทธเจ้าทรงพบใคร ?
 ก. พาณิช ๒ พี่น้อง
 ข. อุปกชีวก
 ค. ยสกุลบุตร
 ง. ปิปผลิมาณพ
 
 ๒. ชนกลุ่มใด ที่พระพุทธเจ้าเสด็จไปโปรดที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ?
 ก. ยสกุลบุตร
 ข. ปัญจวัคคีย์
 ค. ภัททวัคคีย์
 ง. ชฎิล ๓ พี่น้อง
 
 ๓. “เราได้ตรัสรู้อมฤตธรรมโดยชอบเองแล้ว” พระพุทธเจ้าตรัสกับใคร ?
 ก. ปัญจวัคคีย์
 
ข. ภัททวัคคีย์
 ค. ยสกุลบุตร
 ง. ปิปผลิมาณพ
 
 ๔. กามสุขัลลิกานุโยค คือการหมกมุ่นในความสุขเรื่องใด ?
 ก. สมาธิ
 ข. วิเวก
 ค. วิปัสสนา
 ง. กาม
 
 ๕. การแสดงธรรมครั้งแรกของพระพุทธเจ้า เรียกว่าอะไร ?
 ก. ปฐมเทศนา
 
ข. ทุติยเทศนา
 ค. ตติยเทศนา
 ง. จตุตถเทศนา
 
 ๖. พระพุทธเจ้าตรัสถึงทุกข์ว่าเป็นสิ่งที่ควรทำอย่างไร ?
 ก. กำหนดรู้
 
ข. กำหนดละ
 ค. ทำให้แจ้ง
 ง. ทำให้มีขึ้น
 
 ๗. ขณะฟังปฐมเทศนา ดวงตาเห็นธรรมได้เกิดขึ้นแก่ฤๅษีท่านใด ?
 ก. โกณฑัญญะ
 
ข. วัปปะ
 ค. ภัททิยะ
 ง. มหานามะ
 
 ๘. ปัญจวัคคีย์ขอบวชเป็นพระภิกษุ ขณะเป็นพระอริยบุคคลชั้นใด ?
 ก. โสดาบัน
 
ข. สกทาคามี
 ค. อนาคามี
 ง. อรหันต์
 
 ๙. สิ่งใด ในอนัตตลักขณสูตรที่ทรงแสดงว่าเป็นอนัตตา ?
 ก. ศีล ๕
 ข. อินทรีย์ ๕
 ค. ข้ันธ์ ๕
 
ง. กามคุณ ๕
 
 ๑๐. ขณะฟังอนัตตลักขณสูตร พระปัญจวัคคีย์เป็นพระอริยบุคคลชั้นใด ?
 ก. โสดาบัน
 ข. สกทาคามี
 ค. อนาคามี
 ง. อรหันต์
 
 
๑๑. “ที่นี่วุ่นวายหนอ ที่นี่ขัดข้องหนอ” เป็นคำพูดของใคร ?
 ก. อุปกาชีวก
 ข. ยสกุลบุตร
 
ค. บิดายสกุลบุตร
 ง. มารดายสกุลบุตร
 
 ๑๒. “ที่นี่ไม่วุ่นวาย ที่นี่ไม่ขัดข้อง” พระพุทธเจ้าตรัสกับใคร ?
 ก. อุปกาชีวก
 ข. มารดายสกุลบุตร
 
ค. บิดายสกุลบุตร
 ง. ยสกุลบุตร
 
 
๑๓. ข้อใด ที่เตวาจิกอุบาสกถือเป็นสรณะตลอดชีวิต ?
 ก. ไตรรัตน์
 
ข. ไตรลักษณ์
 
ค. ไตรสิกขา
 ง. ไตรทวาร
 
 ๑๔. ใครเป็นอุบาสกผูู้ถึงพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่งคนแรก ?
 
ก. พาณิชสองพี่น้อง
 ข. อุปกาชีวก
 ค. บิดายสกุลบุตร
 
ง. ยสกุลบุตร
 
 ๑๕. สหายพระยสะที่ปรากฏชื่อมีกี่คน ?
 
ก. ๑ คน
 ข. ๒ คน
 
ค. ๓ คน
 ง. ๔ คน
 
 
๑๖. พระสาวกชุดแรกที่พระพุทธเจ้าส่งไปประกาศพระศาสนา มีกี่องค์ ?
 ก. ๕ องค์
 ข. ๕๐ องค์
 ค. ๖๐ องค์
 
ง. ๖๑ องค์
 
 ๑๗. “พวกเธอจะแสวงหาหญิงหรือตนดีกว่า” พระพุทธเจ้าตรัสกับใคร ?
 ก. ปัญจวัคคีย์
 ข. ภัททวัคคีย์
 ค. ยสกุลบุตร
 ง. ปิปผลิมาณพ
 
 ๑๘. ที่ตำบลอุรุเวลาเสนานิคม พระพุทธเจ้าแสดงธรรมโปรดชนกลุ่มใด ?
 ก. ปัญจวัคคีย์
 ข. ยสะและสหาย
 ค. ภัททวัคคีย์
 ง. ชฎิิล ๓ พี่น้อง
 
 
๑๙. พระเจ้าพิมพิสารเสด็จมาพบพระพุทธเจ้าครั้งแรก ณ สถานที่ใด ?
 ก. สวนไผ่
 ข. สวนตาลหนุ่ม
 
ค. สวนเจ้าเชตุ
 ง. สวนลุมพินี
 
 
๒๐. พระราชอุทยานใด ที่พระเจ้าพิมพิสารถวายให้เป็นอาราม ?
 ก. อิสิปตนมฤคทายวัน
 ข. เชตะวัน
 
ค. ลัฏฐิวัน
 ง. เวฬุวัน
 
 
๒๑. การสร้างวัดเกิดขึ้นครั้งแรก ในสมัยกษัตริย์พระองค์ใด ?
 ก. สุทโธทนะ
 ข. พิมพิสาร
 
ค. จัณฑปัชโชต
 ง. อชาตศัตรู
 
 ๒๒. อุปติสสมาณพ เกิดในวรรณะใด ?
 
ก. กษัตริย์
 ข. พราหมณ์
 
ค. แพศย์
 ง. ศูทร
 
 ๒๓. มาณพใด เป็นเพื่อนสนิทของอุปติสสมาณพ ?
 ก. โกลิตะ
 
ข. ยสะ
 ค. สุพาหุ
 ง. ควัมปติ
 
 ๒๔. อุปติสสมาณพ บวชเป็นปริพาชกในสำนักอาจารย์ใด ?
 ก. ปูรณกัสสปะ
 ข. มักขลิโคสาล
 ค. สัญชัยเวลัฏฐบุตร    
 
ง. อชิตเกสกัมพล
 
 ๒๕. อุปติสสมาณพ พบกับพระอัสสชิในขณะที่ท่านกำลังทำกิจวัตรใด ?
 ก. บิณฑบาต
 
ข. สวดมนต์
 ค. กวาดวิหาร
 ง. ลงอุโบสถ

๒๖. ผู้ลการฟังธรรมจากพระอัสสชิ อุปติสสปริพาชกได้บรรลุผู้ลใด ?
 ก. โสดาปัตติผล
 
ข. สกทาคามิผล
 ค. อนาคามิผล
 ง. อรหัตตผล
 
 ๒๗. พระสารีบุตรบรรลุเป็นพระอรหันต์ ณ สถานที่ใด ?
 ก. กูฏาคารบรรพต
 ข. ถ้ำสัตตบรรณ
 ค. ถ้ำสุกรขาตา
 
ง. เวภารบรรพต
 
 ๒๘. พระพุทธเจ้า แสดงอุบายแก้ง่วงให้แก่พระเถระใด ?
 ก. พระอัสสชิ
 ข. พระยสะ
 ค. พระโมคคัลลานะ
 
ง. พระสารีบุตร
 
 ๒๙. นักบวชลัทธิใด ว่าจ้างให้โจรไปประทุษร้ายพระโมคคัลลานะ ?
 ก. เดียรถีย์
 
ข. นิครนถ์
 ค. ปริพาชก
 ง. ฤาษี
 ๓๐. พระโมคคัลลานะนิพพาน ณ สถานที่ใด ?
 ก. เวภารบรรพต
 ข. กาฬศึิลา
 ค. ถ้ำสัตตบรรณ
 ง. ถ้ำสุกรขาตา
 
 ๓๑. พระโมคคัลลานะ ได้รับยกย่องว่าเป็นผูู้เลิศในด้านใด ?
 ก. ทรงธุดงค์
 ข. มีบริวารมาก
 ค. มีปัญญามาก
 ง. มีฤทธิ์มาก
 
 ๓๒. พราหมณ์ใด ส่งลูกศิษย์ ๑๖ คน ไปทูลถามปัญหากับพระพุทธเจ้า ?
 ก. โกณฑัญญะ
 ข. พาวรี
 ค. วังคันตะ
 ง. วังคีสะ
 
 ๓๓. ปิงคิยมาณพ ไม่ได้บรรลุอรหัตผู้ลเพราะระลึกถึงใคร ?
 ก. บิดา
 ข. มารดา
 ค. อาจารย์
 
ง. สหาย
 
 ๓๔. สิ่งใด ที่ราธพราหมณ์ได้เคยถวายแก่พระสารีบุตร ?
 ก. อาหาร
 ข. บาตร
 ค. จีวร
 ง. ธรรมกรก
 
 ๓๕. คุณธรรมใด ของพระสารีบุตรที่ควรถือเป็นแบบอย่าง ?
 ก. หิริ
 ข. โอตตัปปะ
 ค. วิริยะ
 ง. กตัญญููกตเวที
 
 ๓๖. พระพุทธเจ้าตรัสให้ถือเอาพระราธะเป็นแบบอย่าง ในเรื่องใด ?
 ก. ว่าง่าย
 
ข. เลี้ยงง่าย
 ค. อยู่ง่าย
 ง. มักง่าย
 
 ๓๗. พระราธะได้รับยกย่องว่าเป็นผู้เลิศในด้านใด ?
 ก. มีฤทธิ์
 ข. มีลาภ
 ค. มีบริวาร
 ง. มีปฏิภาณณ
 
 
๓๘. พระพุทธเจ้าเสด็จไปโปรดปุณณมาณพ ที่เมืองใด ?
 ก. เทวทหะ
 ข. กบิลพัสดุ์
 ค. ราชคฤห์
 ง. พาราณสี
 
 ๓๙. ปุณณมาณพเกี่ยวข้องกับพระอัญญาโกณฑัญญะในฐานะใด ?
 ก. เป็นลูก
 ข. เป็นหลาน
 ค. เป็นน้อง
 ง. เป็นเหลน
 
 ๔๐. พระปุณณมันตานีบุตร ได้บรรลุเป็นพระอริยบุคคลชั้นใด ?
 ก. โสดาบัน
 ข. สกทาคามี
 ค. อนาคามี
 ง. อรหันต์
 ๔๑. การเจริญพระพุทธมนต์ มีมาตั้งแต่สมัยใด ?
 ก. ก่อนพุทธกาล
 ข. พุทธกาล
 ค. สุโขทัย
 ง. อยุธยา
 
 ๔๒. การเจริญพระพุทธมนต์ มีขึ้นครั้งแรกที่เมืองใด ?
 ก. ไพสาลี
 
ข. อุชเชนี
 ค. สาวัตถี
 ง. พาราณสี
 
 ๔๓. พระเถระองค์ใด ประพรมน้ำพระพุทธมนต์เป็นองค์แรก ?
 ก. พระสิวลี
 ข. พระอานนท์
 
ค. พระอนุรุทธะ
 ง. พระนันทะ
 
 ๔๔. การเจริญพระพุทธมนต์ มีวัตถุประสงค์เพื่ออะไร ?
 ก. ป้องกันทุกข์
 ข. ป้องกันภัย
 
ค. ป้องกันโรค
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 
๔๕. การเจริญพระพุทธมนต์ นิยมใช้ในงานทำบุญประเภทใด ?
 ก. ฌาปนกิจ
 ข. เก็บอัฐิ
 ค. แปรธาตุ
 ง. ฉลองอายุ
 
 
๔๖. การสวดพระอภิธรรม นิยมสวดในงานใด ?
 ก. บำเพ็ญกุศลศพ
 
ข. มงคลสมรส
 ค. ขึ้นบ้านใหม่
 ง. ทำบุญอายุ
 
 ๔๗. สัตตมวารคือการบำเพ็ญกุศลครบกี่วัน ?
 ก. ๕ วัน
 ข. ๗ วัน
 ค. ๕๐ วัน
 ง. ๑๐๐ วัน
 
 ๔๘. การฌาปนกิจ หมายถึงข้อใด ?
 ก. เผาศพ
 
ข. ทอดผ้าบังสุกุล
 ค. เก็บอัฐิ
 ง. ทำบุญอัฐิ
 
 ๔๙. ก่อนพิธีฌาปนกิจ นิยมสวดบทใด ?
 ก. อภิธรรม
 ข. มาติกา
 
ค. กรณียสูตร
 ง. กามสูตร
 
 ๕๐. พิธีสามหาบ จัดให้มีในงานทำบุญประเภทใด ?
 ก. แต่งงาน
 ข. ขึ้นบ้านใหม่
 ค. ฌาปนกิจศพ
 ง. เก็บอัฐิ

ให้เวลา ๕๐ นาที


ธรรมศึกษา ชั้นโท

ปัญหาและเฉลย วิชาเบญจศีลเบญจธรรม (วินัย)

ระดับอุดมศึกษาและประชาชนทั่วไป

สอบในสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๖๖

๑. ข้อปฏิบัติในทางพระพุทธศาสนาที่เรียกว่า พรต ได้แก่ข้อใด ?
 ก. เบญจศีล
 ข. เบญจธรรม
 ค. อุโบสถ
 
ง. กรรมบถ
 
 ๒. ข้อใด เป็นการฝึกใช้ชีวิตแบบสันโดษเรียบง่ายไม่ฟุ้งเฟ้อ ?
 ก. แต่งชุดขาว
 ข. โกนผู้ม
 ค. ทำงานอดิเรก
 ง. รักษาอุโบสถ
 

 ๓. ข้อใด เป็นวิธีรักษาอุโบสถในอรรถกถาคังคมาลชาดก ?
 ก. ถือศีล ๘
 ข. ถือสรณคมน์
 ค. งดอาหาร
 
ง. ทรมานตน
 
 ๔. การรักษาอุโบสถของชาวพุทธ เริ่มมีมาตั้งแต่เมื่อใด ?
 ก. ก่อนพุทธกาล
 ข. สมัยพุทธกาล
 ค. หลังพุทธกาล
 ง. กึ่งพุทธกาล
 
 ๕. อุโบสถที่เป็นพุทธบัญญัติต่างจากอุโบสถที่มีมาก่อนอย่างไร ?
 ก. วันรักษา
 ข. ฟังธรรม
 ค. งดอาหาร
 ง. ถือสรณคมน์
 
 ๖. ศีลใด เป็นส่วนประกอบของอุโบสถที่เป็นพุทธบัญญัติ ?
 ก. ศีล ๕
 ข. ศีล ๘
 
ค. ศีล ๑๐
 ง. ศีล ๒๒๗
 
 
๗. อุโบสถศีล พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้รักษาในวันใด ?
 ก. ๘ ค่ำ
 ข. ๑๔ ค่ำ
 ค. ๑๕ ค่ำ
 ง. ถูกทุกข้อ
 

 ๘. ชาวพุทธัควรถืออะไร เป็นสรณะที่พึ่งอันสูงสุด ?
 ก. พระรัตนตรัย
 
ข. ศาลพระภูมิ
 ค. พระเครื่อง
 ง. พระราหู
 
 ๙. ข้อใด เป็นวัตถุประสงค์ของการถือพระรัตนตรัยเป็นสรณะ ?
 ก. เพื่อเป็นที่พึ่ง
 
ข. เพื่อให้โชค
 ค. เพื่อขมากรรม
 ง. เพื่อแก้กรรม
 
 ๑๐. ข้อใด ไม่ใช่สรณะของชาวพุทธ ?
 ก. พระพุทธ
 ข. พระธรรม
 ค. พระสงฆ์
 ง. พระราหู
 
 ๑๑. พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ ยอมรับนับถือรัตนะใดเป็นที่พึ่ง ?
 ก. พระพุทธ
 ข. พระธรรม
 ค. พระสงฆ์
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๑๒. ชาวพุทธยึดมั่นอยู่ในรัตนะใด จึงไม่ตกไปในที่ชั่ว ?
 ก. พระพุทธ
 ข. พระธรรม
 
ค. พระสงฆ์
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๑๓. ความจริงของกฎธรรมชาติที่พระพุทธเจ้าทรงค้นพบ คืออะไร ?
 ก. แร่ทองคำ
 ข. ม้ากัณฐกะ
 ค. ต้นศรีมหาโพธ์ิ
 ง. พระธรรม
 
 ๑๔. ใครนำคำสอนที่พระพุทธเจ้าทรงค้นพบมาประกาศแก่ชาวโลก ?
 ก. อุบาสกอุบาสิกา
 ข. พระสงฆ์
 ค. โหราจารย์
 ง. พราหมณ์
 
 ๑๕. บุญกุศลที่เราทำแก่ใคร ชื่อว่าได้ทำนาบุญไว้ในโลก ?
 ก. พระพุทธเจ้า
 ข. พระอินทร์
 ค. พระสงฆ์
 
ง. มารดาบิดา
 
 ๑๖. เพราะเหตุใด การตายจึงทำให้การถือสรณคมน์ขาด ?
 ก. สิ้นกิเลส
 ข. สิ้นภพชาติ
 ค. สิ้นคิด
 ง. สิ้นวาสนานวาสนา
 
 ๑๗. ไตรสรณคมน์ หมายถึง การถือสรณคมน์กี่ประการ ?
 ก. ๑ ประการ
 ข. ๒ ประการ
 ค. ๓ ประการ
 
ง. ๗ ประการ
 
 ๑๘. สรณคมน์ของคนเล่นไสยศาสตร์มนต์ดำจะเป็นเช่นไร ?
 ก. เศร้าหมอง
 
ข. ผ่องใส
 ค. มั่นคง
 ง. ขาด
 
 ๑๙. ผูู้ท้วงติงหลักธรรมที่แสดงไม่ถูกต้อง สรณคมน์จะเป็นเช่นไร ?
 ก. ขาด
 ข. เศร้าหมอง
 ค. ด่างพร้อย
 ง. ไร้มลทิน
 
 ๒๐. อุโบสถศีลข้อที่ ๑ ผูู้รักษาต้องงดเว้นการกระทำใด ?
 ก. ฆ่ายุง
 
ข. ขโมยรองเท้า
 ค. เสพกาม
 ง. พูดปด
 
 ๒๑. อุโบสถศีลข้อที่ ๒ ผูู้รักษาต้องงดเว้นการกระทำใด ?
 ก. เสริมสวย
 ข. ลักทรัพย์
 ค. ดูดวง
 ง. นินทาคนอื่น
 
 ๒๒. อุโบสถศีลข้อที่ ๓ ผูู้รักษาต้องงดเว้นการกระทำใด ?
 ก. เล่าเรื่องลูก
 ข. ผูกอาฆาต
 ค. เสพกาม
 
ง. ให้ร้ายคนอื่น
 
 ๒๓. อุโบสถศีลข้อที่ ๔ ผูู้รักษาต้องระมัดระวังเรื่องใด ?
 ก. การพูด
 
ข. การกิน
 ค. การแต่งตัว
 ง. การนั่งนอน
 
 ๒๔. อุโบสถศีลข้อที่ ๔ นอกจากงดพูดโกหกแล้ว ต้องระวังเรื่องใด ?
 ก. ขโมยทอง
 ข. พูดคำหยาบ
 ค. ดูมหรสพ
 ง. รำวง
 
 ๒๕. อุโบสถศีลข้อที่ ๔ ผูู้รักษาควรพูดแต่คำเช่นใด ?
 ก. คำปด
 ข. คำหยาบ
 ค. คำพร่ำเพรื่อ
 ง. คำจริง

๒๖. ผูู้รักษาอุโบสถศีล ต้องงดเว้นยาประเภทใด ?
 ก. ยาดองเหล้า
 
ข. ยาแก้ปวด
 ค. ยาอายุวัฒนะ
 ง. ยาสมุนไพร
 
 ๒๗. เครื่องดื่มประเภทใด อนุญาตให้ผูู้รักษาอุโบสถศีลดื่มได้ ?
 ก. น้ำกระท่อม
 ข. น้ำกระแช่
 ค. น้ำสาโท
 ง. น้ำขิง
 
 
๒๘. ในอุโบสถศีลข้อที่ ๕ อะไรเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท ?
 ก. เงินทอง
 ข. สุราเมรัย
 
ค. เครื่องประดับ
 ง. ที่นั่งที่นอน
 
 
๒๙. อุโบสถศีลข้อที่ ๖ ผูู้รักษาควรระวังเรื่องใด ?
 ก. การกิน
 
ข. การนั่ง
 
ค. การนอน
 ง. การพูด
 
 ๓๐. ยามวิกาล ผูู้รักษาอุโบสถศีลต้องงดเว้นอะไร ?
 
ก. เสพกาม
 ข. อาหาร
 
ค. นอนดึก
 ง. เที่ยวกลางคืน
 
 ๓๑. ของหอม เครื่องย้อม เครื่องทา เป็นข้อห้ามของอุโบสถศีลข้อใด ?
 ก. ข้อที่ ๕
 ข. ข้อที่ ๖
 ค. ข้อที่ ๗
 
ง. ข้อที่ ๘
 
 ๓๒. ในอุโบสถศีลข้อที่ ๗ อะไรเป็นข้าศึกต่อบุญกุศล ?
 ก. ฟ้อนรำ
 
ข. นอนเตียงสูง
 ค. สุราเมรัย
 ง. เครื่องประดับ
 
 ๓๓. อุโบสถศีลข้อที่ ๗ ผูู้รักษาต้องงดเว้นเรื่องใด ?
 ก. แต่งหน้า
 ข. ทาปาก
 ค. ใช้เครื่องสำอาง
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 
๓๔. ในอุโบสถศีลข้อที่ ๗ อนุญาตให้ทาแป้งได้ในกรณีใด ?
 ก. ระงับกลิ่นกาย
 
ข. บำรุงผ
 
ค. เพิ่มกลิ่นหอม
 ง. เสริมความงาม
 
 ๓๕. อุโบสถศีลข้อที่ ๗ ขาดเพราะสาเหตุใด ?
 
ก. ดื่มกาแฟ
 ข. ดูมหรสพ
 
ค. สูบบุหรี่
 ง. พูดคำหยาบ
 
 
๓๖. เครื่องปูลาดอันวิจิตรงดงาม เป็นข้อห้ามของอุโบสถศีลข้อใด ?
 ก. ข้อที่ ๕
 ข. ข้อที่ ๖
 
ค. ข้อที่ ๗
 ง. ข้อที่ ๘
 
 
๓๗. เพราะเหตุใด จึงห้ามผูู้รักษาอุโบสถนั่งนอนบนที่นั่งที่นอนสูงใหญ่ ?
 ก. ขนย้ายลำบาก
 ข. ราคาแพง
 ค. ยึดติดในสุข
 
ง. ไม่ปลอดภัย
 
 ๓๘. อุโบสถประเภทใด นิยมสมาทานรักษาในวันพระ ?
 ก. ปักติอุโบสถ
 
ข. ปฏิชาครอุโบสถ
 
ค. ปาฏิหาริยอุโบสถ
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๓๙. อุโบสถประเภทใด มีวันรับ วันรักษา และวันส่ง ?
 
ก. ปกติอุโบสถ
 ข. ปฏิชาครอุโบสถ
 
ค. ปาฏิหาริยอุโบสถ
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๔๐. อุโบสถศีล กำหนดให้เริ่มสมาทานในเวลาใด ?
 ก. เช้า
 
ข. สาย
 
ค. บ่าย
 ง. ค่ำ
 
 
๔๑. ปัจจุบันนิยมสมาทานอุโบสถศีลในสถานที่ใด ?
 ก. บ้าน
 ข. วัด
 
ค. ศาลเจ้า
 ง. ศูนย์การค้า
 
 ๔๒. ข้อใด อยู่ในขั้นตอนพิธีรักษาอุโบสถ ?
 ก. ประกาศอุโบสถ
 
ข. สวดมนต์
 
ค. ฟังเทศน์
 ง. นั่งสมาธิ
 
 ๔๓. ข้อใด เป็นขั้นตอนแรกของพิธีรักษาอุโบสถ ?
 
ก. ประกาศอุโบสถ
 ข. บูชาพระรัตนตรัย
 
ค. ขอศีล
 ง. รับศีล
 
 
๔๔. พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ อยู่ในขั้นตอนใด ของพิธีรักษาอุโบสถ ?
 ก. บูชาพระรัตนตรัย
 ข. ขอศีล
 ค. รับสรณคมน์
 
ง. รับศีล
 
 
๔๕. พระสงฆ์กล่าวว่า สีเลน สุคตึ ยนฺติ หมายถึงข้อใด ?
 ก. บอกอานิสงส์ศีล
 
ข. ขอศีล
 
ค. รับศีล
 ง. ลาศีล
 
 
๔๖.  อุโบสถประเภทใด ถ้าไม่ตั้งใจรักษาก็เปรียบเหมือนคนรับจ้างเลี้ยงโค ?
 ก. โคปาลกอุโบสถ
 
ข. นิคคัณฐอุโบสถ
 
ค. อริยอุโบสถ
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๔๗. อุโบสถประเภทใด เลือกรักษาบางข้อเว้นบางข้อเหมือนพวกนิครนถ์ ?
 ก. ปกติอุโบสถ
 ข. นิคคัณฐอุโบสถ
 ค. อริยอุโบสถ
 ง. ถูกทุกข้อ
 
 ๔๘. รักษาอุโบสถอย่างไร จึงจะได้รับผู้ลานิสงส์มาก ?
 ก. รักษาวันพระ
 ข. รับศีลกับพระ
 ค. ตั้งใจรักษา
 
ง. รักษาที่วัด
 
 ๔๙. การรักษาอุโบสถศีล ส่งเสริมให้ผูู้รักษาไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเรื่องใด ?
 ก. อาหาร
 ข. ยารักษาโรค
 ค. เครื่องสำอาง
 
ง. เครื่องนุ่งห่ม
 
 ๕๐. การรักษาอุโบสถ มีผู้ลทำให้ผูู้รักษาเป็นคนเช่นไร ?
 ก. มีชีวิตสันโดษ
 
ข. เคร่งครัด
 ค. เจ้าระเบียบ
 ง. ปล่อยวาง

ให้เวลา ๕๐ นาที